با درمان پوسیدگی دندان در کودکان و عوامل تشدیدکننده آن آشنا شوید :

درمان پوسیدگی دندان در کودکان | پوسیدگی دندان کودکان، شایع ترین علت مراجعه والدین به دندانپزشکی اطفال است. رویش دندان های شیری از سن 6 ماهگی آغاز می گردد و در سن 7 سالگی این دندان ها به مرور زمان شروع به افتادن می کنند و دندان های دائمی جای دندان های شیری را می گیرند. در صورتی که مراقبت های لازم برای دندان ها انجام نشود، دندان های کودکان دچار پوسیدگی می شوند و می توانند تاثیرات مخربی را از خود به جای بگذارند. دندان هایی که دچار پوسیدگی می شوند، منجر به درد ومشکلات بسیاری می شوند و لازم است تا هر چه سریع تراقدامات درمانی لحاظ شود.

پوسیدگی دندان در کودکان

بسیاری از کودکان در سنین کم دچار پوسیدگی های دندان های شیری می شوند و این مشکل یکی از مشکلات رایج در میان کودکان است که با نام علمی Early Childhood Caries (پوسیدگی دندان های شیری) شناخته می شود. رفع پوسیدگی دندان در کودکان اهمیت بالایی دارد زیرا احساس درد موجب مشکلات تغذیه و ظاهر نازیبا برای کودک می شود و بر رشد او نیز تاثیرگذار است.

به دلیل این که مشکل پوسیدگی در سنین خیلی کم کودک آغاز می شود، درمان آن هم برای کودک، هم برای والدین و هم برای بهترین دندانپزشک کار دشواری می باشد. به همین دلیل بهتر است با در نظر گرفتن برخی نکات ساده از بروز مشکلات ناشی از رفع و درمان پوسیدگی جلوگیری کرد. متاسفانه پوسیدگی زودرس دندان ها در کودکان در دسته بیماری های عفونی و شایع است که بیشتر کودکان را به خود درگیر کرده است.

بهترین دندانپزشک کودک به والدین توصیه می کنند که جلسات ویزیت برای بررسی وضعیت دندان های کودک خود را با شروع رویش دندان های شیری آغاز کنند ویزیت های منظم نزد دندانپزشک کودک اصفهان می توانند تا حد قابل توجهی قبل از پوسیدگی دندان های کودک از بروز آن جلوگیری می کند. در صورتی که بهداشت دهان و دندان کودکان رعایت نشود، مواد قندی سبب تغذیه باکتری های پوسیدگی زا می شوند، همین باکتری ها سبب تولید اسیدی می گردند که می توانند پوسیدگی را سبب شوند.

درمان پوسیدگی دندان در کودکان

درمان پوسیدگی دندان های کودکان با درمان پوسیدگی دندان های افراد بزرگسال تفاوت خاصی ندارد. البته درمان پوسیدگی بسته به شدت پوسیدگی و سن کودک شما می تواند متفاوت باشد. با ما قدم به قدم با این مراحل همراه باشید.

مرحله اول : فلوراید تراپی

قرار دادن وارنیش فلوراید قبل از این که پوسیدگی شدت بگیرد، برای استحکام مینای دندان استفاده می شود این روش زمانی کاربرد دارد که فقط لکه های سفید اولیه بر روی دندان ظاهر شده اند. همچنین استفاده از دهانشویه های فلوراید دار می تواند از گستردگی این پوسیدگی ها جلوگیری کند. فلوراید یک ماده ی طبیعی است که با باکتری هایی که به دهان و دندان آسیب میزنند مقابله میکند،از مینای دندان محافظت کرده و از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.

یک نوع درمان در دندانپزشکی است که در آن غلظت بالایی از فلوراید بر روی دندان مالیده می شود و مدتی در تماس با دندان می ماند تا سلامت دندان را بهبود بخشد. فلوراید را می توان در منابع طبیعی مثل چای، ماهی هایی که با استخوان پخته شده باشند و برخی شیر خشک ها مشاهده کرد. جالب است بدانید کشور هایی مانند آمریکا به منظور جلوگیری از پوسیدگی دندان به آب های آشامیدنی مقدار تعیین شده ای فلوراید افزوده می شود. تحقیقات نشان می دهد این کار پوسیدگی دندان را تا بیست و پنج درصد کاهش می دهد.فلوراید می تواند حالات گوناگونی داشته باشد؛ به صورت ژل، محلول، فوم، وارنیش و ….

فلورایدتراپی کودکان با جلوگیری از رشد باکتری ها، بیماری های لثه را نیز کاهش می دهد؛ پس علاوه بر این که پوسیدگی دندان را کند می کند، احتمال دندان درد و لق شدن نا به هنگام دندان را کم می کند. برخی از افراد که طرفدار روش های طبیعی هستند، فلوراید درمانی را کاری ایمن نمی دانند. اما تحقیقات پزشکان و دندانپزشکان چنین چیزی را نشان نمی دهد؛ با این حال توصیه می شود فلوراید درمانی را تحت نظر دندانپزشک و با دوز مناسب انجام دهید.

مرحله دوم : فیشورسیلانت

در برخی از کودکان که برآمدگی ها و فرورفتگی های دندان هایشان زیاد است . یا به عنوان دیگر دندان هایی با شیار های عمیق دارند فیشورسیلانت به شدت توصیه می شود . فیشورسیلانت ماده ای هم رنگ دندان است . که در شیار های سطح دندان نفوذ می کند . و باعث ترمیم و کم عمق شدن شیار های دندان می شود. هنگامی که کودک وعده ی غذایی خود را میل می کند . ذراتی از غذا در شیار های دندانش قرار می گیرد .  بعد از مسواک زدن بخشی از این از این ذرات پاک می شوند . ولی اگر شیار دندان ها عمیق باشند احتمال این که ذرات سر جای خود باقی بمانند و پوسیدگی سریعتر اتفاق بیفتد افزایش پیدا میکند.

معمولاً بهترین زمان برای انجام فیشور سیلانت تراپی بعد از رویش کامل دندان و قبل از شدت گرفتن پوسیدگی آن است. اولین دندان آسیای دائمی در سن شش سالگی رشد می کند . پس بهترین زمان برای فیشور سیلانت است. دومین دندان آسیای دائمی در سن یازده سالگی رشد میکند . پس این سن هم زمان خوبی برای انجام فیشور سیلانت می باشد.

نحوه انجام فیشورسیلانت به این صورت است که ابتدا سطح دندان ها با برس های مخصوص تمیز می شوند به طوری که هیچ گونه میکروب یا پلاک مبکروبی بر روی آن ها وجود نداشته باشند. اگر دندانپزشک پس از تمیز کردن دندان ها متوجه پوسیدگی شد، پوسیدگی ها را برداشته، مواد مخصوص و چسب دندان مخصوص کامپوزیت را بر روی دندان می کشد و با نور آبی آن ها را سخت می کند. بعد از این مراحل دندان آمادگی لازم را برای داشتن مواد فیشور سیلانت را دارد ؛ دندانپزشک مواد فیشور سیلانت را بر روی دندان کشیده و با‌ نور آبی سختشان می کند، سپس اضافه های مواد را از دور دندان پاک می کند. قابل توجه ترین چیز در رابطه با فیشورسیلانت تراپی این است که انجام آن بدون درد بوده و مدت زمان کمی می برد و نیازی به بی حسی یا بیهوشی ندارد.

مرحله سوم : روکش دندان کودکان

اگر پوسیدگی به قدری باشد که نتوان با استفاده از فیشوسیلانت و یا فلورایدتراپی جلوی گسترش آن را بگیریم. به ناچار باید از مواد ترمیمی برای ناحیه ی پوسیده استفاده کنیم. باری درمان پوسیدگی با کمک ترمیم، بنا بر ویژگی های شخصیتی کودک، پزشک تصمیم می گیرد که آیا از بیهوشی استفاده کند یا ترمیم دندان کودک بدون بیهوشی را انجام دهد. توصیه ما این است که در صورت همکاری کودک ، روکش دندان شیری بدون بیهوشی انجام شود .

با بی حس کردن ناحیه مدنظر، کار ترمیم دندان آغاز می شود. دندانپزشک با دستگاه های مخصوص خود، ناحیه پوسیده شده را می تراشد تا ذره ای از پوسیدگی باقی نماند. سپس با کمک مواد ترمیمی که می تواند همرنگ دندان و یا غیر همرنگ باشد، دندان را پر کند. در بیشتر موارد برای کودکان، جهت بالا بودن مقاومت این مواد ترمیمی، از روکش های فلزی ضد زنگ استفاده خواهد شد. اگر شدت پوسیدگی بالا باشد پزشک مجبور به انجام عصب کشی دندان شیری خواهد شد.

درمان ریشه کودکان از طریق روشی به نام پالپوتومی انجام می پذیرد. در این روش عصب عفونی و یا تاج دندان آسیب دیده خارج می شود. این که آیا دندانی نیاز به پالپوتومی یا پالپکتومی دارد از طریق رادیوگرافی مشخص می شود. در موارد بسیار شدید پوسیدگی، گاهی دندانپزشک اطفال مجبور خواهد بود دندان کودک را بکشد.

دلایل پوسیدگی زودرس دندان های کودکان

پوسیدگی یک بیماری است که عوامل مختلفی در ایجاد آن دخیل هستند  . و نمی توان ایجاد آن را تنها به یک عامل مرتبط دانست. در ادامه به بررسی علت های پوسیدگی دندان های کودکان اشاره خواهیم کرد :

• تغذیه نامناسب

یکی از مهم ترین علت های پوسیدگی دندان ها، تغذیه کودک است . این که فرزندانتان در طول روز چه چیزی می خورند، اهمیت بسیاری دارد. مواد غذایی ناسالم مانند انواع نوشابه ها، انواع نوشیدنی های گازدار، شیرینی جات و تنقلات غیر مغذی مثل انواع چیپس و پفک از مواد غذایی تشدیدکننده پوسیدگی محسوب می شوند. جالب است بدانید که تکرار دفعات مصرف این مواد اهمیت بسیار زیادی دارد. هر چه تعداد دفعات مصرف این مواد کمتر باشد. امکان پوسیدگی کمتر می شود. برای مثال : اگر فرزند شما در طول روز 1 بار و به میزان زیاد شکلات مصرف کند . کمتر پوسیدگی ایجاد می شود . تا آن که برای مثال 4 بار در روز و فقط یک عدد شکلات مصرف کند.

جالب است بدانید مواد غذایی مثل پاپکورن،سبزیجات خام و پنیر به دلیل فیبر بالایی که دارند . متوقف کننده ی خوبی برای پوسیدگی دندان هستند. از مهمترین عوامل ایجاد پوسیدگی میتوان به مصرف بیش از حد مواد قندی اشاره کرد . میکروب هایی که در دهان وجود دارند، مواد قندی را تجزیه میکنند . و باعث تولید اسید می شوند؛ اسید به وجود آمده پس از برخورد با دندان باعث تخریب و یا حل شدن مینای دندان و بروز پوسیدگی می شود.

حس چشایی کودکان از کودکی شکل می گیرد . والدین می توانند برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان از شیرین کردن بیش از حد نیاز غذای آنها جلوگیری کنند . اگر غذای مصرفی کودک،غذایی سالم و با مقدار فراوان کلسیم و ویتامینD  باشد . مواد مغذی برای ساخته شدن دندان ، تقویت لثه ها و بافت های دهان تأمین می شود.

• عدم رعایت بهداشت

مسئله دیگر رعایت بهداشت دهان کودک است. پدر و مادر باید به بهداشت دهان کودک رسیدگی کنند. مهارت حرکتی در کودکان معمولاً تکامل نیافته دارند و نمی توانند به تنهایی و به درستی مسواک بزنند. بنابراین توصیه می شود که اگر فرزند شما هم از آن دسته کودکانی است که اصرار دارد حتماً خودش مسواک بزند . راه حل آن ساده است : می توانید این امکان را برای او فراهم کنید تا یک بار خودش مسواک زدن را انجام دهد . و سپس شما مسواک زدن او را تکمیل نمایید. در سنین بالاتر، یعنی بعد از هفت تا هشت سالگی، والدین باید صرفاً بر روی مسواک زدن فرزندشان نظارت داشته باشند . زیرا در این سن مهارت های حرکتی کودک افزایش یافته است.

به یاد داشته باشید تعداد دفعات مسواک زدن در شبانه روز چهار مرتبه میباشد . یک بار قبل از صبحانه،یک بار بعد از صبحانه،یک بار بعد از نهار و یک بار بعد از شام. (مقدار خمیردندانی که برای کودک استفاده میکنید باید به اندازهی یک عدس باشد . )

• عدم استفاده از نخ دندان

گاهی پیش می آید که پدر و مادر این سوال را مطرح چرا با وجود مسواک زدن دندان های کودک پوسیده شده است؟ مسئله مهم دیگری که علاوه بر مسواک مطرح می شود . مسئله استفاده از نخ دندان است. از سن سه سالگی فاصله بین دندان ها کم می شود . و این فواصل با مسواک تمیز نمی شود. مواد غذایی در این فواصل قرار می گیرند . و چون مسواک نمی تواند این فواصل را از جرم ها پاک کند، . والدین باید حتماً برای کودک نخ دندان بکشند.

نخ دندان نه تنها باعث جلوگیری از پوسیدگی دندان میشود،باعث حفاظت از لثه ها و کم کردن ریسک ورم لثه نیز میگردد.

• شیرخوردن شبانه کودک

گاهی نیز پوسیدگی ها و خرابی هایی که در سنین پایین در دندان کودک به وجود می آید . مربوط به دوران نوزادی است؛ یعنی در دوران نوزادی، زمانی که تازه دندان های شیری رویش کرده اند . کودک شبانه شیر می خورد . و این شیر، که عامل پوسیدگی دندان است، در اطراف دندان ها جمع می شود . و چون میزان ترشح بزاق در هنگام شب کمتر است . شیر تا صبح در اطراف دندان ها باقی می ماند . و لاکتوز که همان قند موجود در شیر است باعث ایجاد پوسیدگی های وسیع می شود. به همین دلیل باید به محض رویش اولین دندان شیری کودک، دندان ها با یک قطعه گاز استریل مرطوب پاک شوند . تا از پوسیده شدن آن ها جلوگیری شود.

به طور خلاصه پوسیدگی دندان کودکان در زمان شیر خواری میتواند به عواملی مانند: نوع شیر مصرفی ، طول مدت شیرخوارگی ، اضافه کردن و نکردن مواد قندی به شیر، تغذیه نوزاد با شیر در شب و … بستگی داشته باشد.

• انتقال بزاق آلوده به دهان کودک

پوسیدگی یک بیماری مسری است. گاهی پیش می آید که بزاق دهان پدر و مادر به دهان نوزاد یا کودک انتقال پیدا می کند . و در نتیجه باکتری ها از دهان آن ها به دهان کودک منتقل می شود. این باکتری ها عامل ایجاد پوسیدگی دندان کودکان می باشند. (نام باکتری هایی که بزاق را آلوده میکنند موتانس و سوبرینوس می باشد . )

• عدم مراقبت در دوران بارداری

مادر باید حتماً در دوران بارداری به تغذیه خود و همچنین بهداشت و مراقبت دندان های خود رسیدگی کند . تا جنین نیز آماده برخورداری از دندان های سالم شود.

پوسیدگی دندان های شیری چه تاثیری بر دندان های دائمی کودک دارد؟

سالم بودن دندان های شیری در سلامت دندان های دائمی نقش مهمی ایفا می کنند . چرا که یک دندان پوسیده دومینو وار باقی دندان ها را درگیر می کند. اگر دندان شیری پوسیده و خراب شود . باعث بروز عفونت در عصب دندان و التهاب آن می شود . و در نتیجه وضعیت لثه ها برای رشد دندان دائمی مناسب نخواهد بود.

به ازای بیست دندان شیری در سنین کودکی، سی و دو دندان دائمی داریم . پس این تصور که برای رشد دندان دائمی لازم است . یک دندان شیری لق شود و بیفتد غلط است. ممکن است خیلی از دندان های دائمی در زمانی که دندان های شیری در دهان کودک وجود دارند رشد کنند . بنابراین باید دهان و لثه ی کودک محل مناسبی برای رشد آنها باشد.